فرمول همکشیدگی حجمی ماکزیمم چوب بصورت ذیل میباشد :                        

                                    نقطه اشباع فیبر چوب  (FSP )    *  ضریب همکشیدگی   (λ)  =  همکشیدگی حجمی (β)

       برای مثال : در چوبی ، نقطه اشباع 20 % و ضریب همکشیدگی 0.5 است ، همکشیدگی حجمی برابر با 10 درصدخواهد بود . 

                                                                                                %  10  = 20*0.5 = β                                                                         

برای بدست آوردن جرم ویژه خشک چوب  از فرمول ذیل استفاده میکنیم :

جرم ویژه خشک = D_o

جرم ویژه پایه =D_b

همکشیدگی حجمی ماکزیمم = β

(درصد همکشیدگی حجمی ماکزیمم - 1 )/ جرم ویژه پایه    = جرم ویژه خشک 

 برای مثال : جرم ویژه چوبی 450 کیلوگرم بر متر مکعب و مقدار همکشیدگی حجمی ماکزیمم 12درصد است ، جرم ویژه خشک این چوب چقدر است ؟ 

جواب :                 کیلوگرم بر متر مکعب    511/4    =   (  0.12  -   1   )   /   450     =   جرم ویژه خشک 

برای تعیین وزن چوب تر با فرض دانستن جرم ویژه نسبی  ، به شرح ذیل عمل مینماییم:

10*(درصد رطوبت + 100) جرم ویژه نسبی = وزن هر متر مکعب چوب تر 

برای مثال اگر جرم ویزه نسبی چوبی بر اساس حجم در صفر درصد رطوبت 0.5 باشد ، وزن آن در هر متر مکعب 500 کیلوگرم خواهد بود  و در 30 % رطوبت ، هر متر مکعب آن  650 کیلوگرم خواهد بود . 

  کیلوگرم  650   = 10(30+100)0.5 = وزن چوب تر 

معایب چوب در فرآیند چوب خشک کنی

 seasoning defects

 در فرایند چوب خشک کنی با روشهای معمول ،  5 نوع عیب مهم ممکن است مشاهده شود :

1-ترک خوردگی checking و  شکاف برداری splitting   :

این معایب در سطح تخته های مماسی و یا مقطع عرضی تخته های شعاعی و همچنین در مقاطع گرده بینه ها دیده میشود .این عیوب در مراحل مقدماتی عملیات خشک کردن چوب و زمانی که سرعت تبخیر آب از سطوح و مقاطع چوب بیشتر از داخل چوب میباشد ، رخ می دهد . دیواره سلولی نزدیک سطح چوب همکشیده شده و نیروی بوجود آمده بین ناحیه تر و خشک باعث گسیخته شدن آنها از یکدیگر میشود که بویژه در پهن برگان مشاهد میشود .

از بروز ترکهای سطحی به سختی میتوان جلوگیری کرد .بااین وجود در روش خاصی با چسباندن روکشهای 5 میلیمتری آغشته به چسب که در راستای مناسب و هم جهت با الیاف  میباشد ، این عیب را به حداقل میرسانند .

شکافهای مقطعی را نیر با آغشتن مقاطع با رنگ مقاوم به رطوبت  و یا امولسیون مومی شکل و یا پوشش پارچه ای قیری جهت کند کردن فرایند خشک کردن ، میتوان کاهش داد .

وسایل مکانیکی و یا میخهای مقاطع نیز از شکاف برداری جلوگیری میکنند . در خشک کردن تراورس ها معمولا از میخهای مقطعی به شکل s و یا o استفاده میشود . (اس کوبی )

2-معوج شدن  warping :

اعوجاج در تخته های مختلف ، نامهای متفاوتی دارند که به شرح ذیل میباشند.

الف) ساغری شدن cupping : حالتی از معوج شدن است که در عرض تخته و در نتیجه تفاوت همکشیدگی بین جهات شعاعی و مماسی در چوب آلات کاملا صاف و مسطح دیده میشود ولی در تخته های حاصل از برش شعاعی کامل بوجود نمی آید .

ب) کمانی شدن bowing: خم شدن یا شکم دادن چوب در بین دو مقطع را میگویند که در دسته بندیهایی که چوبدستکها با فاصله زیادی از هم کار گذاشته باشند ، بوجود می آید .

ج) فنری شدن springing:  این حالت  بصورت کج شدن در طول تخته است که در آن  تخته  از طرف دو لبه شکم می دهد و هنگامیکه تخته بریده شده و تنشهای درونی اش آزاد میشود بوجود می آید .

د) تاب خوردگی twisting: این حالت حاصل بی نظمی رویش درخت است و هنگام برش بوجود می آید . چنانچه در درخت سلولها در طول محور تنه قرار نگرفته باشند و بطور مثال بصورت پیچشی کنار هم چیده شوند ، تخته در جهت الیاف پیچشی تاب بر میدارد . تاب خوردگی وساغری شدن را میتوان با بارگذاری روی دسته بندیها پیش از فرایند خشک شدن به حداقل رساند .

3- برون سختی casehardening:

این عیب هنگامی بوجود می آید که لایه های بیرونی یک تخته در حالت کششی خشک شوند . چرا که در این حالت لایه های تر درونی از همکشیدگی لایه های خشک بیرونی جلوگیری میکنند. این تخته ها اغلب تخریب ظاهری نشان نمیدهند و جدی گرفته نمیشود مگر آنکه سرعت خشک شدن سریع ادامه پیدا کند . برای تشخیص عیب برون سختی تخته را بصورت شکل زیر برش میدهند ، در صورت خمیده شدن دو بال تخته ، این عیب وجود دارد .

4- شانه عسلی شدن  honey combing  :

اگر برون سختی در چوب رخ دهد ، لایه های بیرونی بدون همکشیدگی کامل قرار میگیرند .اگر فرآیند خشک شدن ادامه یابد ، جلوی همکشیدگی لایه های درونی نیز گرفته میشود و در نتیجه شکافهای درونی بوجود می آید . این عیب در سطح چوب دیده نمیشود و با برش حدود 300 میلیمتری بالاتر از مقطع میتوان آن را مشاهده کرد .ترکها معمولا در طول پره های چوبی بوجود می آیند .

5-چین خوردگی  collaps :

این عیب تحت شرایطی بوجود می آید که آب با سرعت خیلی زیاد از چوب خارج شود . دیواره سلولی در نیتجه فشارها و تنشهای بوجود آمده شکست میخورند .چین خوردگی گاهی تحت نام تخته شسته شده نیز عنوان میشود و این بدلیل ظاهر ساییده شده شکل شبیه رختشویی میباشد .